Prof.dr. Peter Devilee benoemd tot gewoon hoogleraar Genetica van kanker

Prof.dr. Peter Devilee is per 1 april 2008 bij de Faculteit der Geneeskunde/LUMC benoemd tot gewoon hoogleraar op de leerstoel Genetica van kanker. Gedurende de eerste benoemingsperiode van Devilee (sinds 2003) werd deze leerstoel, toen nog Genetische epidemiologie van kanker geheten, gefinancierd door de Nijbakker Morra Stichting. De faculteit heeft de financiering nu overgenomen.

Prof.dr. Peter Devilee

Erfelijke kanker
De leerstoel Genetische epidemiologie is ingebed in de afdelingen Pathologie en Humane genetica. De afgelopen vier jaar hebben in het teken gestaan van het  samenvoegen van de onderzoekslijnen erfelijke borstkanker en erfelijke darmkanker op de afdeling Humane genetica. Naast ht onderzoek aan deze kankers lopen er enkele lijnen met betrekking tot zeldzame vormen van kanker. Het samenbindende element is het onderzoek naar erfelijke factoren die een verhoogde kans op kanker veroorzaken en het streven die kans door middel van preventie te verkleinen.

Complex multigenetische model
Sinds 2004  is de aandacht binnen het onderzoeksveld verschoven van simpele monogenetische oorzaken van erfelijke tumoren naar het complexe multigenetische model; er komt steeds meer bewijs dat erfelijke kanker het gevolg is van interactie tussen verschillende genen, in combinatie met omgevingsfactoren. Devilee`s groep heeft bijgedragen aan deze nog voortdurende ontwikkeling en heeft een groot potentieel door de

Leidse carrière
Devilee (Rotterdam, 1959) studeerde van 1977 tot 1982 Biologie in Leiden en zou niet meer weggaan. Van 1983 tot 1989 was hij promovendus bij de afdeling Humane genetica van de Universiteit Leiden, hetgeen resulteerde in het proefschrift Towards a molecular genetic understanding of human breast cancer. Aansluitend aan zijn promotie werd Devilee postdoc bij de afdeling Pathologie en in 1995 universitair docent bij dezelfde afdeling en bij de afdeling Humane genetica. In 2000 klom hij op tot universitair hoofddocent, om in 2003 bijzonder hoogleraar Genetische epidemiologie van kanker te worden.

Epidemiologisch onderzoek
Devilee deed aanvankelijk onderzoek aan centromeren van chromosomen. In de late jaren tachtig stapte hij over naar het genetisch onderzoek aan kanker. Hij was een der eersten die ontdekten dat mutaties in het gen p53 betrokken zijn bij de ontwikkeling van borstkanker. De volgende stap was epidemiologisch onderzoek naar erfelijke borstkanker. In 1993 werd hij coördinator van het internationale, door de EU geïnitieerde Breast Cancer Linkage Consortium, waarin hij ook zijn eigen data inbracht. Het consortium kwam tot belangrijke inzichten ten aanzien van genmutaties die erfelijke aanleg voor borstkanker bepalen. Momenteel doet Devilee onderzoek naar genen waarin veel voorkomende, natuurlijke variaties lage kankerrisico's veroorzaken.

Erfelijke pargangliomas
In de jaren negentig raakte Devilee betrokken in het onderzoek naar het gen dat verantwoordelijk is voor erfelijke pargangliomen. Dit zijn goedaardige, langzaam groeiende tumoren in het hoofd/hals gebied, die echter kunnen dienen als model voor menselijke genomic imprinting. In samenwerking met een groep van de University of Pittsburgh (VS), identificeerde hij het gendefect dat ten grondslag ligt aan deze tumorgroei. Hiermee werd voor het eerst een link gelegd tussen tumorgroei, erfelijke aanleg, en de ademhalingsketen in de mitochondrien.

Samenwerking
De kankeronderzoekers van de Nederlandse universiteiten en instituten werken nauw samen; ook Devilee participeert in dat netwerk. Internationaal werkt hij niet alleen samen met de University of Pittsburgh, nauwe relaties zijn er ook met wetenschappers in Groot Brittannië (Londen en Cambridge), Frankrijk, Hongarije, Noorwegen, Canada en nogmaals de VS (Baltimore). Ook treedt hij regelmatig op op buitenlandse congressen en symposia.

Promoties
Devilee heeft nog maar één  promovendus naar zijn promotie begeleid. Dit komt omdat er op het zich snel ontwikkelende vakgebied aanvankelijk maar één aandiende. Wel trad Devilee viermaal op als co-promotor. Inmiddels heeft hij vijf eigen promovendi; de eerste rondt haar proefschrift naar verwachting in 2009 af.

Nevenfuncties
Devilee is sinds 1983 betrokken geweest bij het onderwijs. Naast een actieve rol, sinds 1996, in de Summer school Cancer Genetics in Italië en participatie in het postdoctoraal onderwijs verzorgt hij momenteel de werkgroepen Mens & Molecuul (eerstejaars geneeskunde), en Neoplasie (tweedejaars Geneeskunde) en Moleculaire biologie van oncogenese (eveneens tweedejaars Geneeskunde). Voorts vervult hij diverse organisatorische functies in het onderwijs. Zo is hij jaarcoördinator MSc2 Biomedische wetenschappen en lid van de examencommissie van de Master Biomedische wetenschappen.

Redactiecomités
Naast zijn werk in het onderwijs en onderzoek is Devilee ook lid dan wel voorzitter van diverse werkgroepen en comités, nationaal en internationaal. Daarnaast is hij lid van het redactiecomité van twee peer reviewed tijdschriften: Breast Cancer Research en Genes Chromosomes & Cancer.

Tenslotte weet Devilee de nodige gelden te verwerven in de derde geldstroom. Hij heeft voorts een patent op zijn naam geschreven.

(6 mei 2008/CH)