Persbericht Universiteit Leiden
3 juni 2004

2,5 miljoen Nederlanders hebben last van vliegangst. Psycholoog en piloot Lucas van Gerwen promoveert donderdag 10 juni a.s. aan de Universiteit Leiden op het hoe en waarom daarvan. Hij concludeert onder meer dat vliegangstige mannen voor andere dingen bang zijn dan vliegangstige vrouwen. Ook vergeleek hij de bestaande behandelmethoden waarmee vliegangst wereldwijd behandeld wordt en stelde hij vast welke methode het meeste resultaat heeft. Vliegangst is goed te behandelen, zo blijkt.

Wat is vliegangst? Van Gerwen onderzocht hoe men wereldwijd om gaat met vliegangst, constateerde dat de behandelmethoden fors uiteenliepen en ontwikkelde vaste behandelprotocollen. Hij ontdekte bovendien dat mensen die bang zijn voor vliegen vaak bang zijn voor verschillende dingen tegelijk; vliegangst is daarom een samengestelde fobie. Wie bang is om te vliegen kan bijvoorbeeld hoogtevrees hebben en tegelijkertijd angstig zijn omdat hij geen enkele controle heeft over wat er in de cockpit gebeurt. Van Gerwen constateerde ook dat niet iedere vliegangstige persoon bang is voor dezelfde dingen. Zo zijn er alleen al tussen mannen en vrouwen die bang zijn om in het vliegtuig te stappen opmerkelijke verschillen. Vrouwen zijn vaker bang om neer te storten en ze hebben vaker last van claustrofobie. Ook zijn ze bang dat ze zichzelf niet onder controle kunnen houden en gaan gillen. Mannen echter zijn bang omdat ze geen controle hebben over het vliegtuig en/of omdat ze last hebben van hoogtevrees. Zowel de mannelijke als de vrouwelijke vormen van vliegangst zijn goed behandelbaar.

Vliegtuigstoelen in de trainingskamer van VALK

Therapie tegen vliegangst werkt
Uit Van Gerwens onderzoek blijkt dat een effectieve therapie tegen vliegangst gebaseerd is op de volgende vier behandelelementen, genoemd in volgorde van effectiviteit:

Hoewel gebleken is dat het onder begeleiding blootgesteld worden aan een vliegsituatie het meeste effect heeft, wordt dit om ethische redenen niet als eerste component in de therapie aangeboden.

De therapie die Stichting VALK ontwikkelde bestaat uit verschillende onderdelen. Eerst wordt van iedere individuele vliegangstige vastgesteld waar hij of zij precies bang voor is. Dan volgt er een individueel traject om de klachten aan te pakken en vervolgens neemt de cliënt deel aan een groepstraining. Ook wordt nazorg verleend om te voorkomen dat iemand terugvalt en opnieuw bang wordt in het vliegtuig. Door de therapie ontwikkelt de cliënt genoeg zelfvertrouwen om de angst de baas te blijven.

Van Gerwen: 'Ziektekostenverzekeraar moet vliegangstbehandeling vergoeden'
Tot slot toont Van Gerwen aan dat mensen baat hebben bij zowel een kortstondige (eendaagse) als bij een intensievere (tweedaagse) training, maar dat de intensieve training op de lange duur wel meer beklijft en dus een hogere levenskwaliteit oplevert. Dit in tegenstelling tot het uitgangspunt van verzekeraars, die meestal kiezen voor de kortste behandelvorm. Van Gerwen: 'De ziektekostenverzekeraars kunnen de kwaliteit van leven van 2,5 miljoen Nederlanders verbeteren door vliegangstbehandelingen in hun pakket op te nemen.'

Lucas van Gerwen
Lucas van Gerwen is een enthousiaste pleitbezorger van het vliegtuig. Hij beschouwt het als het veiligste (op de lift na), snelste en milieuvriendelijkste transportmiddel ter wereld. Van Gerwen is directeur van Stichting VALK, die in 1989 werd opgericht door de Universiteit Leiden en de KLM. (VALK is een afkorting van Vliegangstbestrijding Leidse Universiteit en KLM). Van Gerwen promoveert op 10 juni aan de Universiteit van Leiden op het proefschrift Fear of flying. Assessment and treatment issues.

Noot voor de redactie
Het proefschrift verschijnt niet in een handelseditie; geïnteresseerden kunnen een exemplaar opvragen bij Stichting VALK, e-mail info@valk.org  of via de website: http://www.valk.org ;
tel. Stichting VALK 071 5273733
tel. Lucas van Gerwen: 06 53 16 57 89
(N.B. niet bellen op 10 juni na 13.00 uur en niet voor 11 juni 10.00 uur i.v.m. promotie)
tel. Dini Hogenelst, wetenschapsvoorlichter Universiteit Leiden: 06 52 58 24 26