Legatum Stolpianum

Persbericht Universiteitsbibliotheek
23 juni 2004

De vijfjaarlijkse prijs van het Legatum Stolpianum is toegekend aan Jos Kole voor zijn studie Moral Autonomy and Christian Faith. Tevens wordt bij het 250-jarig bestaan van het Legatum Stolpianum een extra prijs toegekend voor de beantwoording van een prijsvraag die in 1953 is uitgeschreven. Deze prijs wordt toegekend aan James Fehr en André Bouwman voor hun beschrijving van de geschiedenis van het Legatum Stolpianum en inventarisatie van het archief.

Het Legatum Stolpianum is een van de oudste wetenschappelijke prijzen, en waarschijnlijk de oudste in Europa op het terrein van godsdienst en ethiek. De prijs is ingesteld door een legaat van Jan Stolp (1671-1753). Het legaat staat onder toezicht van Leidse hoogleraren uit filosofie, theologie, natuurwetenschappen, letteren, rechten en medicijnen. De eerste prijsvraag is 250-jaar geleden uitgeschreven; de laatste in 1957. Daarna is men overgegaan tot de bekroning van reeds gepubliceerde studies.

De studie van Jos (J.J.) Kole richt zich op de rol van religieuze overtuigingen in morele en maatschappelijke discussies. Velen menen dat religieuze overtuigingen geen rol horen te spelen in morele overwegingen, omdat moraal los moet staan van individuele voorkeuren. Kole analyseert deze positie, zoals uitgewerkt door de gerenommeerde ethicus William K. Frankena (1908-1994). Volgens Kole gaat deze visie echter voorbij aan het feit dat voor gelovigen hun religieuze overtuigingen ook moreel van belang zijn. Om hieraan recht te doen ontwikkelt Kole een alternatieve theorie over de rechtvaardiging van morele opvattingen. Daarbij vormen religieuze overtuigingen geen zeker fundament, maar kunnen ze - met alle onzekerheid die daaraan verbonden is - de betrokkenen wel helpen bij het zoeken naar morele waarheid.

Jos Kole (1968) studeerde theologie aan de Theologische Universiteit Kampen en filosofie aan de Universiteit Utrecht. Hij studeerde in 1995 cum laude af in de theologie met een wijsgerig-ethische scriptie waarvoor hij de eerste prijs won in een landelijke afstudeerscriptiewedstrijd van de Radboudstichting. Vanaf 1995 verrichtte Kole onder leiding van prof.dr. G. Manenschijn (ThU-Kampen) en prof.dr. A.W. Musschenga (VU-Amsterdam) promotie-onderzoek dat uitmondde in het nu bekroonde theologisch en wijsgerig-ethische proefschrift Moral Autonomy and Christian Faith: A Discussion with William K. Frankena (Delft: Eburon, 2002), waarop hij cum laude promoveerde. In zijn onderzoek concentreert hij zich op de rol van moraal en religie in een mulitculturele samenleving en op meta-ethische theorievorming omtrent de objectiviteit en normativiteit van moraal in relatie tot religie.

Bij het tweehonderdjarig bestaan van het Legatum Stolpianum, in 1953, schreven de curatoren een prijsvraag uit. De destijds gevraagde geschiedenis van het Legatum Stolpianum is thans geschreven door dr. James Fehr, een Canadese onderzoeker die als Scaliger fellow bij de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit Leiden heeft gewerkt, en dr. André Bouwman, conservator Westerse Handschriften van de Universiteitsbibliotheek. In September zal van hun hand verschijnen een gedetailleerde inventaris van het archief van het Legatum Stolpianum. Dit archief is uitzonderlijk goed bewaard gebleven; zo zijn er uit de periode tot 1787 380 manuscripten met begeleidende brieven, en soms zelfs het verpakkingsmateriaal, bewaard gebleven. Het notulenboek van het curatorium, dat aanvangt in 1753, wordt tot op de dag van vandaag gebruikt. De beschrijving van het archief en de geschiedenis van het Legaat biedt een unieke toegang tot de intellectuele geschiedenis in Nederland en Europa (want de prijs kreeg ook buiten de Nederlanden aandacht), in het bijzonder van de tweede helft van de achttiende eeuw maar ook van de periode daarna.

De prijzen zullen worden uitgereikt op donderdag 16 september om 16.00 in de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit Leiden, Witte Singel. Dan zal ook het boek over archief en geschiedenis van het Legatum Stolpianum worden gepresenteerd.

--- --------  ---- ----
Voor de redactie:
Voor nadere inlichtingen over het Legatum Stolpianum kan men zich wenden tot de secretaris, prof.dr. W.B. Drees, Fac. der Godgeleerdheid, Postbus 9515, 2300 RA Leiden (T. 071 527 2580 / E-mail w.b.drees@let.leidenuniv.nl).

J.J. Kole, de winnaar van de prijs, kan worden bereikt via e-mail j.j.kole@planet.nl; tel. 0224-299315; meer informatie op http://home.planet.nl/~website-j.j.kole/ .

Voor nadere informatie over het archief en de geschiedenis, kan men zich wenden tot dr. A.Th. Bouwman, conservator Westerse handschriften, Universiteitsdbibliotheek Leiden, Postbus 9501, 2300 RA Leiden; T. 071 527 2853 / E-mail bouwman@library.leidenuniv.nl